Poradnik

Prawo do zachowku

Jako, że w przypadku ustalania spadkobierców wola zapisana w testamencie ma pierwszeństwo przed osobami określonymi prawnie, istnieje możliwość, że zmarły swój majątek pozostawi osobie lub osobom spoza kręgu rodzinnego. W takiej sytuacji najbliższym przypada prawo do zachowku.

Zgodnie z prawem, uprawnionymi do zachowku są małżonek, dzieci, wnuki i rodzice spadkodawcy. W przypadku, gdy spadkodawca nie miał dzieci, prawo do zachowku mają rodzice. Jeżeli zachodzi sytuacja, gdy dzieci spadkodawcy nie żyją, prawo do zachowku nabywają wnuki. Prawa do zachowku nie mają osoby, które na mocy umowy zrzekły się prawa do dziedziczenia, które odrzuciły spadek, zostały uznane za niegodne lub zostały wydziedziczone. W przypadku, gdy osoba posiadająca prawo do zachowku jest uwzględniona w testamencie, ale jej udziały w spadku są mniejsze niż wartość przysługującego jej zachowku, może ona ubiegać się o rekompensatę od pozostałych spadkobierców.

Zachowek polega na zapewnieniu osobom przewidzianym przez ustawę części korzyści ze spadku. Uprawnionemu do zachowku przysługuje również prawo do roszczeń wobec spadkobierców ujętych w testamencie. Zachowek jest przyznawany w formie ekwiwalentu pieniężnego, więc nie można starać się o określone przedmioty z majątku spadkodawcy.

Kwotę zachowku ustala art. 991. § 1. Kodeksu cywilnego, według zapisu mamy prawo do połowy sumy, która przysługiwałaby nam w przypadku dziedziczenia ustawowego. Ten sam artykuł mówi również o tym, że w sytuacji kiedy w chwili otwarcia spadku jesteśmy trwale niezdolni do pracy lub małoletni, możemy ubiegać się o 2/3 owej sumy.

Istnieje możliwość pozostawienia odpowiednim osobom zachowku jeszcze za życia, w postaci darowizny. Obdarowany jest wtedy zobowiązany doliczyć wszelkie darowizny otrzymane od zmarłego przed śmiercią do wartości zachowku. Zgodnie z Art. 994 Kodeksu cywilnego przy obliczaniu zachowku nie doliczamy do spadku drobnych darowizn ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku oraz darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami ani uprawnionymi do zachowku.